10 สัญญาณเตือน เสี่ยงภาวะฆ่าตัวตาย

การทำอัตวินิบาตกรรม หรือการฆ่าตัวตายนั้น เป็นการจบชีวิตของตนเองอย่างเต็มใจ การที่ใครสักคนหนึ่ง เลือกที่จะจบชีวิตตนเองลงนั้น บ่งบอกถึงความทุกข์ทรมานในการมีชีวิตอยู่ รู้สึกถึงความไร้ค่า ไร้ความหมายในตัวตน เบื่อที่จะมีชีวิตอยู่ รู้สึกถึงความเศร้าที่รุนแรง

อัตราฆ่าตัวตายสำเร็จในประเทศไทยเพิ่มสูงขึ้นในทุกปี โดยในปี 2562 อัตราการฆ่าตัวตายสำเร็จอยู่ที่ 6.32 คน และในปี 2565 มีอัตราการฆ่าตัวตายสำเร็จอยู่ที่ 7.97 คนต่อประชากร 100,000 คน สะท้อนให้เห็นถึงปัญหาของสังคมในปัจจุบัน

อะไรคือสิ่งที่ทำให้คนอยากฆ่าตัวตาย? เราได้รวบรวมปัจจัยเสี่ยงของคนที่ฆ่าตัวตายได้สำเร็จ มาสรุปเป็นข้อมูลถึงสาเหตุแห่งการฆ่าตัวตายได้ดังนี้

สาเหตุที่ทำให้คนตัดสินใจฆ่าตัวตาย

1.ปัญหาด้านความสัมพันธ์

ไม่ว่าจะเป็นความสัมพันธ์ที่ห่างเหิน ละเลยขาดการเอาใจใส่ต่อกันและกัน รวมถึงความขัดแย้ง การทะเลาะเบาะแว้งกันจนก่อให้เกิดความกดดัน และสภาวะเครียด

2.ปัญหาด้านเศรษฐกิจ

ปัญหาด้านหนี้สิน รายได้ไม่พอกับค่าใช้จ่าย ชักหน้าไม่ถึงหลัง และหนี้นอกระบบ การทวงหนี้ที่สร้างแรงกดดันล้วนก่อให้เกิดความเครียดหนัก ๆ ได้บางกรณีสืบเนื่องมาจากผลกระทบของสถานการณ์ Covid-19 ในช่วงที่ผ่านมา จากข้อมูลของธนาคารแห่งประเทศไทยนั้นคนไทยเป็นหนี้ในครัวเรือนสูงเป็นอันดับ 2 ของเอเชีย

3.การดื่มแอลกอฮอล์

คนไทยมีสถิติการบริโภคแอลกอฮอล์สูงขั้นทุกปี โดยสุรากลั่นสูงสุดเป็นอันดับ 1 โดยมีการบริโภคในปี 2560 2.29 กรัม และในปี 2564 5.01 กรัม ต่อคนต่อปี ถัดมาคือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ประเภทเบียร์ โดยในปี 2560 มีการบริโภค 2.29 กรัม และ ในปี 2564 1.94 กรัม ต่อคนต่อปี และที่น่าเป็นห่วง คือมีอัตราคนดื่มสุราเพิ่มขึ้นในทุกปี

4.การเสพยาเสพติดอื่น ๆ

จากปัญหายาเสพติดที่แพร่ระบาดในพื้นที่ โดยเฉพาะยาบ้าหรือ แอมเฟตามีน (amphetamine) ทำให้ยากแก่การควบคุม สาเหตุหนึ่งคือประเทศไทยตั้งอยู่ในบริเวณที่เป็นแหล่งตลาดยาเสพติดที่ใหญ่ที่สุดในโลก นั่นคือภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

5.การเจ็บป่วยเรื้อรังด้วยโรคทางกาย

หมายถึงโรคที่เมื่อเป็นแล้วจะต้องมีการรักษาติดต่อกันเป็นระยะเวลายาวนาน ตั้งแต่หลายเดือนจนไปถึงตลอดชีวิตและมักไม่หายขาด สร้างความบั่นทอนความสุขทางใจอย่างมากมาย ส่งผลให้ผู้ป่วยมีสภาวะท้อแท้ หมดกำลังใจ และซึมเศร้า

เมื่อพิจารณาแล้วว่าความเสี่ยง สาเหตุการฆ่าตัวตายมีอะไรบ้าง สิ่งที่สำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากันคือสัญญาณเตือนให้ระวังสภาวะการฆ่าตัวตาย เพราะมีหลายกรณีที่ผู้ฆ่าตัวตายไม่เคยเล่าปัญหาใด ๆ ให้คนอื่นฟังเลย ไม่ว่าจะเป็นคนในครอบครัว คนรัก หรือเพื่อนฝูง การสังเกตสัญญาณเตือนการฆ่าตัวตายจึงเป็นสิ่งสำคัญมาก

10 สัญญาณเตือน เสี่ยงภาวะฆ่าตัวตาย รู้ได้หยุดทัน

1.ประสบปัญหาชีวิต เช่น ล้มละลาย เป็นหนี้ สูญเสียอวัยวะ มีสภาวะเครียด ป่วยด้วยโรคซึมเศร้า

2.ใช้สุราหรือสารเสพติด ไม่ว่าจะเป็นการดื่มแอลกอฮอล์ หรือการใช้สารเสพติดอื่น ๆ เช่น ยาบ้า

3.ครอบครัวมีประวัติฆ่าตัวตาย โดยเฉพาะญาติสายตรง พ่อ แม่ พี่ น้อง

4.แยกตัว ไม่สุงสิง ไม่พูดจากับใคร ไม่คุยกับคนในครอบครัวหรือเพื่อนฝูง

5.มีอาการนอนไม่หลับ โดยเฉพาะคนที่นอนไม่หลับมาเป็นเวลานานติดต่อกัน

6.มีท่าทางวิตกกังวล เศร้าหมอง ไม่ร่าเริง เซื่องซึม

7.อารมณ์แปรปรวน เดี๋ยวดี เดี๋ยวร้าย อารมณ์ขึ้นลงอย่างสุดโต่ง

8.แสดงออกว่าอยากตาย เช่น ชอบพูดถึงความท้อแท้สิ้นหวัง ไม่อยากมีชีวิตอยู่

9.เข้ารับการรักษาด้วยการพยายามฆ่าตัวตายมาก่อน หรือเคยรักษาอาการเจ็บป่วยทางจิตเวชมาก่อนจากข้อมูลการศึกษาของโครงการป้องกันและลดปัญหาการฆ่าตัวตายในประเทศไทย พบว่าผู้ที่เคยพยายามฆ่าตัวตายมาก่อนแต่ไม่สำเร็จ จะพยายามกลับมาฆ่าตัวตายอีกครั้ง

10.มีการวางแผนฆ่าตัวตาย หรือมีประวัติการทำร้ายตนเองมาก่อน โดยร้อยละ 40 ของผู้ที่ฆ่าตัวตายสำเร็จ จะมีประวัติการทำร้ายตนเองมาก่อน

เฝ้าระวังและสอดส่องดูแลสภาพจิตใจทั้งตัวเองและคนใกล้ชิดก่อนจะสายเกินไป ปัญหาสุขภาพจิตป้องกันและบรรเทาได้ด้วยความรักและเอาใจใส่ เพื่อให้ทุกคนมีความสุขและมีสุขภาพจิตที่ดีในการใช้ชีวิต